"Onlar fuhşiyat yaptıkları zaman “Babalarımızı bu yolda bulduk. Allah da bize bunu emretti” derler. De ki: “Allah fuhşiyatı emretmez. Allah’a karşı bilmediğiniz şeyleri mi söylüyorsunuz?”"
(A’râf Sûresi/28. Ayet)
eşari bakış açısına göre bir şeyin iyi mi kötü mü olduğu haber yoluyla bilinir. mesela ağaçtan meyve yemek nötr bir fiildir. allah eğer meyve yemeyi yasaklasaydı hz adem kıssasındaki gibi meyve yiyen kişi zalim olacaktı. nitekim allah, hz adem'e sakın ağaca yaklaşma diyerek haber vermiştir aksi takdirde ağaçtan yemenin iyi mi kötü mü olduğunu adem düşünerek bulmasının bir yolu yoktu. meyve yemek ne iyidir ne kötüdür. tanrının iradesi burada belirleyici mevkidedir. buna literatürde ilahi buyruk teorisi denmektedir.
araf suresi 28 ayete baktığımız zaman kötü bir geleneği devam ettiren insanların bu yaptığı fiili allah emrettiği için yaptıklarını söylediklerini görüyoruz. fahrettin razi tefsirine baktım ancak tatmin edici bir cevap göremedim. benim şahsi cevabım aşağıdaki gibidir:
allah emretmez cümlesi geniş zamanlıdır.
a) allah geçmişte fuhşiyatı emretmedi.
b) allah şu an fuhşiyatı emretmiyor.
c) allah gelecekte de fuhşiyatı emretmeyecek.
ayette eşarilerin ilahi buyruk teorisine karşı bir delil yoktur. allah böyle bir şey emretmemiş/ emretmiyor/ emretmeyecek anlamındadır.
